Mii fertet oažžut buoret bajilgeahčču luossadihkiid ektui ovdalgo luondduluossa jávká
- Gitta 29% gođđo- luosas ja dápmohis Álttájogas ja eará čázádagain sáhttá jávkat, dál fertejit ovddasvástideaddjit gullat, dadjá Bargiidbellodaga sámediggejoavkku parlamentáralaš jođiheaddji Ronny Wilhelmsen.
Raporttas man Norgga Luonddudutkama ásahus (NINA) almmuhii ođđajagimánu 10.b.2018:s čilgejuvvo mot luossadihkit váikkuhit luondduluossa- ja mearradápmotnáliide. Raporta čoahkkáigeassá ahte leat čielga duođaštusat dasa ahte levvet eanet luossadihkit guovlluin gos leat ollu guollebiebmandoaimmat. (https://nina.no/Aktuelt/Nyhetsartikkel/ArticleId/4412/Effekter-av-lakselus-pa-villaks-og-sjoorret ).
- Guollebiebmanealáhus lea dehálaš servodagaide min rittuin, muhto numot raporta čilge dan, de luossadihkit leat stuorámus áittan min luondduluossa- ja mearradápmotnáliide, ja dát lea duođalaš, dadjá Wilhelmsen.
Mii fertet buorebut hálddašit luossadihkiid leavvama guovlluin gos leat ollu guollebiebmandoaimmat. Guollebiebman gáttis lea gelddolaš prošeakta jus mii dušše geahččat dihkiide, gárggiideapmái ja nuoskkideapmái, eatge árvvoštala dávdaváraid ja leavvama.
Ráđđehus láhčá dili guollebiebmanealáhusa ovdáneapmái, muhto ii váldde vuhtii luossadihkiid leavvama ja ollislaš biomássá árvvoštallon ovttaskas vuonaid hámi, rávdnjedilálašvuođaid, temperatuvrra ja geologiija/biologiija ektui. Luossadihkit lohkkojuvvojit luosain mat leat guollebiebmanrusttegiin, muhto leavvan vuonaide ii dárkkistuvvo seamma bures.
Ollu vuonain ja johkaráiggiin lea luossa ja mearradápmot dehálaš sihke kultuvrii ja áigeloktui. Deanočázádagas lea mis johkasámi kultuvra mii lea čadnon guollebivdui jogas, dát lea dehálaš oassi kulturárbbis man eat ábut manahit, dadjá Wilhelmsen.
Galgá go kultuvra ja luondduluossa jávkat ovdalgo mii ipmirdit duohtavuođa? - jearrá Wilhelmsen retoralaččat.
Jus mii háliidit bisuhit luondduluosa ja seammás galgá leat guollebiebmanealáhus boahtteáiggis, de ráđđehus ferte goazastit, lea balánsa buot das mii lea luonddus, loahpaha Wilhelmsen.